Flori Jean Rycerstwo w Ĺredniowiecznej Francji[

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

rzem pisanym opowiada o podboju Anglii, a przede wszystkim o rozstrzygającej bitwie pod Hastings w 1066
roku. Niestety, nie zostało tu przedstawione starcie między rycerzami, gdyż w tej epoce Sasi staczali walki jesz-
cze przede wszystkim pieszo, uzbrojeni w łuki, oszczepy, miecze i duńskie topory. Niemniej jednak uzbrojenie
normandzkich rycerzy i ich metody walki zostały tam opisane z niezwykłą precyzją.
Przedstawione tu uzbrojenie charakteryzuje odtąd rycerza. Kolczuga, druciana koszul-
ka sięgająca kolan, rozcięta z przodu i z tyłu, by można było dosiadać konia; kask z osłoną
nosa, o lekko spiczastym kształcie, który stopniowo będzie się przekształcać w bardziej za-
mknięty hełm, zaokrąglony, a pózniej bardziej płaski na szczycie; puklerz lub tarcza, wąska i
długa, spiczasta u podstawy, jest trzymana na lewym ramieniu lub zwisa u szyi wojownika,
gdy jedzie on na koniu. Osłania głównie lewy bok rycerza; miecz jest tutaj krótszy niż w po-
przedniej epoce. Pózniej wrócimy do włóczni, której zastosowanie radykalnie się zmienia.
Nie należy lekceważyć roli łuczników. Ogólnie rzecz biorąc, broń wystrzeliwana lub
miotana wydaje się tutaj najczęściej występować, ze wspomnianych już powodów: Sasi wal-
czą pieszo. Z punktu widzenia naszych rozważań główna wartość tego dokumentu polega na
tym, że przedstawia on równolegle trzy możliwe zastosowania włóczni przez rycerza: 1) jako
oszczepu, i to najczęstszy tutaj przypadek; 2) jako piki, którą rycerz włada pionowo, z góry
do dołu, trzymając zgięte ramię, rzadziej z dołu do góry, a czasem zadając cios wprost, wy-
rzucając ramię przed siebie; 3) jako broni natarcia frontalnego.
Nowa metoda walki pojawiła się prawdopodobnie na krótko przed opisaną tutaj bitwą. Stała
się możliwa dzięki rozpowszechnieniu się strzemion (VIII wiek), głębokiego i rozłożystego
siodła (X wiek), które przekształci się w siodło z podniesionymi łękami, zwane siodłem kłu-
jącym', dzięki rozwojowi hodowli bardziej krzepkich koni, a przede wszystkim dzięki pewnej
nowatorskiej idei. Idea ta polega na tym, by nie powierzać już samemu ramieniu jezdzca siły
ciosu piką, jak w dwóch poprzednich rodzajach zastosowania, w których walka na koniu jest
zwykłą odmianą walki pieszych. Prędkość konia nie była tutaj przydatna, a nawet mogła się
okazać zgubna; ponadto cios był skuteczny dopiero w bitewnej ciżbie, niemal w starciu
wręcz. Przeciwnie, nowa metoda łączy całość koń-jezdziec-nieruchoma włócznia, i zmienia
prędkość konia w siłę uderzenia. Aby to osiągnąć, rycerz już nie rzuca oszczepem ani nie ma-
newruje włócznią, chcąc zadać cios. Trzymają nieruchomo pod pachą, w stałej pozycji pozio-
mej, aż do chwili natarcia. Celem jego ataku jest przeszycie na wylot, a przynajmniej zrzu-
cenie przeciwnika z siodła.
Wtedy to konnica zmienia się w rycerstwo, gdyż walka na koniu nabiera znamiennych
dla siebie cech, swych ostatecznych rysów. Rycerze, ciężko uzbrojeni, by w miarę możności
stawić opór takiej sile uderzenia, przypuszczają teraz szybkie szarże, skupieni w zwartych od-
działach (conrois), mających odepchnąć przeciwnika, przerwać jego linie, wedrzeć się w nie,
wzniecając w ten sposób panikę w szeregach wroga, którego łatwo wtedy doścignąć i poko-
nać. Zwartość i solidarność rycerzy zapewnia szarży niemal niezwyciężoność, wzmocnione
jeszcze przez rosnącą jakość ich uzbrojenia obronnego.
Aby unaocznić to, co nowa metoda wniosła do taktyki wojennej, być może należy ją
porównać do rewolucji, jaką w XX wieku spowodowało pojawienie się na polach walk dywi-
zji pancernych.
Konnica doborowa. Oczywiście, nie wszyscy jezdzcy przeobrażają się w rycerzy. Można są-
dzić, że ich względna liczba zmalała, a nowa metoda przyczyniła się w ten sposób do wy-
kształcenia elitarnej konnicy, w której rozpoznajemy rycerstwo w jego aspekcie zarówno spo-
łecznym, jak militarnym.
Jest to konnica doborowa, gdyż nowa metoda nie znosi improwizacji. Potrzeba wy-
trwałego treningu, by być skutecznym i trafić w cel, samemu nie będąc trafionym przez ostrze
przeciwnika. Do tego treningu służy manekin ćwiczebny do atakowania z galopu: rycerze od-
bywają ćwiczenia szarżując na niego lub tarczę umieszczoną na drewnianym stojaku, podczas
walk na włócznie i turniejów. Jeszcze do tego wrócimy. Na ra zie warto podkreślić, że chodzi [ Pobierz całość w formacie PDF ]

pobieranie @ do ÂściÂągnięcia @ ebook @ download @ pdf