GrabiĹski Stefan Nowele

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Tak nieznacznie wytworzy�o si� nieuchwytne jakieS Srodowisko, jakaS tajemnicza oaza, do
której nikt nie mia� przyst�pu oprócz WrzeSmiana - króla niewidzialnego ostrowu. Owo mi-
lieu nasi�k�e jaxni� marzyciela, przepojone nim po brzegi, przedstawia�o si� nie wtajemni-
czonym jako zwyk�e miejsce w przestrzeni; ludzie mogli dostrzega� tylko jego stron� ze-
wn�trzn�, jego istnienie fizyczne - drgaj�cego wewn�trz rozczynu mySli, subtelnego zwi�z-
ku, jaki ��czy� je z osob� WrzeSmiana, przeczu� nie zdo�ali...
Dziwnym trafem przestrzeni� obj�t� przez mySl fantasty, owym miejscem, które przetworzy�
w dziedzin� swych roje�, nie by�o jego mieszkanie; oaza fikcji wznosi�a si� naprzeciw jego
okien, po drugiej stronie ulicy, we formie jednopi�trowej willi.
Ponura wytwornoS� domu przyku�a go do siebie od razu po zaj�ciu nowego mieszkania.
U ko�ca czarnego szpaleru cyprysów, obejmuj�cych podwójnym rz�dem kamienny chodnik,
widnia� kilkustopniowy taras, z którego wiod�y do wn�trza ci�kie stylowe podwoje. Poprzez
�elazne sztachety, okalaj�ce zewsz�d pa�acyk, biela�y po obu stronach cyprysowej alei skrzy-
d�a domu. Poci�gni�te bladozielon� farb� wygl�da�y z g��bi schorza�e, smutne lica Scian.
Zdradziecko utajona spodem w ogrodzie wilgo� wype�z�a tu i ówdzie ciemnym wysi�kiem.
44
NiegdyS starannie piel�gnowane rabaty kwiatów, chimerycznie zawini�te klomby z czasem
zatraci�y wyrazistoS� linii. Tylko fontanny dwie wieczyste �zawi�y cicho, roni�c wod� z mar-
murowych mis na p�cze ró� bogatych, czerwonych. Tylko muskularny tryton po lewej stronie
wci�� wyci�ga� tym samym gestem r�k� na powitanie ku gibkiej dziwo�onie, co wychylona
z marmurowej cysterny po tamtej stronie, wabi�a go od lat przyn�t� boskiego cia�a; na pró�-
no - bo rozdzieli�y ich �a�obne cyprysy...
Ca�oS� sprawia�a wra�enie ponurej samotni, opuszczonej od d�u�szego czasu przez ludzi, izo-
lowanej od s�siednich budynków. Willa zamyka�a ulic�; poza ni� nie by�o ju� ani jednego
domu; k�ad�y si� tylko szerokimi pasmami ��gi, p�o�y�y pola, ugory, z dala czernia�y zim�,
rdzewia�y jesieni� bukowe lasy...
W seledynowej willi nie mieszka� nikt od szeregu lat. W�aSciciel, jakiS maj�tny arystokrata,
wyjecha� od dawna za granic�, pozostawiaj�c dom bez opieki.
Wi�c sta� zaniedbany w poSrodku wybuja�ego ogrodu, trawiony niszczycielsk� prac� deszczu,
kruszony zjadliwoSci� wiatrów i zimowych zamieci.
Pos�pny urok, jaki wia� od tego zacisza, dziwnie poci�ga� dusz� WrzeSmiana. Willa by�a dla�
plastycznym symbolem nastroju, którym tchn�a jego twórczoS� - wpatrzony w ni�, czu� si�
jakby u siebie.
Tote� ca�e godziny sp�dza� przy oknie i oparty o ram�, zapuszcza� zamySlone spojrzenie
w stron� smutnego domu. Zw�aszcza w noce miesi�czne lubia� obserwowa� bajeczne efekty
wywo�ywane we fantastycznej ustroni przez Swiat�o ksi�yca. Ju� to noc zda�a si� by� w�a-
Sciwym jej �ywio�em. Za dnia willa jakby dr�twia�a w martwym uSpieniu; ca�y czar ukryty
w jej tajemniczym wn�trzu wyst�powa� w pe�ni dopiero po zachodzie s�o�ca. Wtedy dom
o�ywia� si�; jakieS nieuchwytne drgnienie przebiega�o dreszczem senn� pustelni�, wstrz�sa�o
st�a�e w �a�obie cyprysy, marszczy�o falist� lini� zwietrza�e przyczó�ki i fryzy...
WrzeSmian patrzy� i �y� �yciem domu. Budzi�y si� mySli wyraxne, harmonijnie zestrojone
ze sceneri� naprzeciw, rodzi�y patetyczne tragedie, silne jak Smier�, groxne jak przezna-
czenie - to znów m�a�y jakieS pomys�y niejasne, przy�mione jakby patyn� ksi�ycowego
posrebrza.
Ka�dy zak�tek sta� si� zmys�owym odpowiednikiem fikcji, bry�owat� realizacj� mySli, które
czepia�y si� gzemsów, w�drowa�y po samotnych, pustych salach, �ka�y na stopniach terasy.
Rozchybotane szale Snie�, mg�awice roje� tu�a�y si� d�d�yst� rozchwiej�, b��ka�y wzd�u�
Scian, niepewne ostoi. Lecz i te znalaz�y przysta�. Podra�niona kaprySnoSci� ich ruchów wy-
obraxnia odtr�ca�a je precz z pogard�, �e wyl�k�e Scieka�y m�tn� strug� w du�� omsza�� kadx
u w�g�a domu i s�czy�y si� w jej czarny kad�ub senne, nudne, jak woda deszczowa w póxn�
jesienn� szarug�. Nik�e, rdzawe mySli niedokwasy...
WrzeSmian upaja� si� ponur� igraszk� fantazji, nadaj�c jej tworom bieg dowolny; wedle
upodobania zmienia� ich kierunek, sp�dza� z widowni, za chwil� znów wyczarowywa� nowe
ich zast�py...
Nie przeszkadza� nikt. Odludn� ulic� w odleg�ej dzielnicy miasta nie przechodzi� �aden nie-
wczesny natr�t, nie przerywa� nastroju ha�aSliwy wóz.
Tak prze�y� ostatnich lat kilka nie zam�conych niczym zewn�trz, pe�nych grozy i dziwów od
wn�trza.
A� nagle pewnego dnia zasz�y w domu naprzeciw jakieS zmiany i wydro�y�y gwa�townie z za-
pami�tania, które ju� zacz�o przybiera� ustalone nawykiem i wpraw� formy.
45
By�o w pogodny, lipcowy wieczór. Siedz�c jak zwykle przy otwartym oknie ze wspart� na
r�ce g�ow�, wodzi� WrzeSmian zamySlonym spojrzeniem po willi i ogrodzie. Wtem spojrzaw-
szy w jedno z okien na skrzydle, zadr�a�. Przez szyb� patrzy�a na� uparcie blada twarz m�-
czyzny. Wzrok nieznajomego utkwiony we� nieporuszenie by� groxny. Ogarn�� go nieokre-
Slony l�k. Przetar� oczy, przeszed� si� par� razy po pokoju i znów spojrza� w okno: surowa
twarz nie znik�a, wci�� wpatrzona w jego stron�.
- Czy�by ju� wróci� w�aSciciel willi? - rzuci� pó�g�osem s�abe przypuszczenie. [ Pobierz całość w formacie PDF ]

pobieranie @ do ÂściÂągnięcia @ ebook @ download @ pdf